माहितीचे स्वरूप
पोस्ट : डिसेंबर 10, 2019 06:43 PM
माहितीचे स्वरूप विविधांगी असून अश्र्थ ही वेगवेगळे आहेत. या कायद्यानुसार महितीचा नेमका अर्थ काय आहे, याची माहिती असनेही आवश्यक आहे. लोक अधिकार्याच्या नियंत्रणाखाली असलेली कीव तयार झालेली कोणतीही सामग्री आणि तिचा झालेला वापर तसेच आता ती त्याच्या देखरेखीखाली ठेवली आहे, ती माहिती आहे.
हे कलाम पहा -:
कलाम 2 (च) -: माहिती मध्ये कोणत्याही इलेक्ट्रोनिक स्वरुपात साठवलेली, अभिलेख, दस्तावेज, जाहिरात, ई-मेल, मत, सल्ला, प्रेस, नोट, परिपत्रक, आदेश, {लोगबूक, निविदा, रिपोर्ट, कागद-पत्र, नमुने, मॉडेल, आकडेवारी आणि कोणत्याही खाजगी संस्थेशी सबंधित अशी माहिती जी त्यावेळी लागू असलेल्या दुसर्या कायद्यान्वये एखाद्या लोक अधिकार्याच्या अधिकारात येऊ शकते. कोणत्याही स्वरुपात कोणतीही सामग्री अभिप्रेत आहे.
माहितीचे स्वरूप
या तांत्रिक युगात माहितीचे विविध प्रकार आहेत. जाहिरात, ई-मेल, दस्तावेज, सल्ला, प्रेस नोट, परिपत्रक, आदेश, लोगबूक, कागद-पत्र, मॉडेल, इलेक्ट्रोनिक स्वरुपात स्थावलेली आकडेवारी विषयक माहिती अशा अनेक रूपात माहिती असू शकते. कलम 2(च) मध्ये माहितीच्या विविध स्वरूपाची कायदेशीर माहिती देण्यात आली आहे. खासगी संस्थासंबंधी कोणतीही माहिती, जी लोक अधिकार्याकडे उपलब्ध आहे, तीही या अंतर्गत येते. त्याचीही नागरिक मागणी करू शकतात.
माहितीचे स्वरूप
- केंद्रीय माहिती आयोगाने म्हंटले आहे, नागरिकाला माहिती त्या स्वरुपात मिळेल, ज्या स्वरुपात ती उपलब्ध आहे. नागरिकांना हवी आहे. त्या स्वरुपात माहिती देण्यासाठी संबंधित संस्था बांधील नाही.
- लोक अधिकार्याकडे माहिती इलेक्ट्रोनिक स्वरुपात असेल, तर अर्जदाराला ती त्याच स्वरुपात मिळेल. ही माहिती जर इलेक्ट्रोनिक स्वरुपात नसेल, तर अर्जदारला हवी आहे म्हणून संबंधित अधिकारी ती माहिती इलेक्ट्रोनिक स्वरुपात उपलब्ध करून देणार नाही. असा केंद्रीय माहिती आयोगाचा आदेश आहे. इलेक्ट्रोनिक स्वरुपात माहिती उपलब्ध असेल तर अर्जदारला प्रती फ्लॉपी 50 रुपये शुल्क जमा करून सदर माहिती मिळविता येते.
- कोणतीही खासगी माहिती जर त्यावेळी लागू असलेल्या दुसर्या एखाद्या कायद्यानुसार एखाद्या लोकाधिकार्याच्या ताब्यात असेल, तर नागरिक त्या खासगी संस्थेशी संबंधित माहिती देण्यासाठी सदर अधिकार्याला आग्रह करू शकतात. की त्या अधिकार्याकडे संबंधित खासगी संस्थेकडून माहितीच्या अधिकारातर्गत माहिती मिळवून ती माहिती आपल्याला उपलब्ध करून द्यावी. सांगण्याचा अर्थ असा की सामान्य नागरिकाला संबंधित माहितीच्या अनुषंगला माहिती मिळवू शकतो. तसा त्याला अधिकार आहे. तो थेट स्वरुपात एखाद्या खासगी संस्थेकडून म्हणजे एखाद्या खासगी शाळा किवा रेस्टोरंटकडून माहिती मिळवू शकत नाही.
हेही माहिती असू द्या.
- भविष्यात उचलल्या जाणार्या पावलाविषयी सामान्य माणूस माहिती मिळवू शकत नाही. कारण भविष्यात होणारी कारवाई प्रामाणिकपणे उपलब्ध नसते.
- नागरिकांची मागणी पूर्ण करण्यासाठी संबंधित माहिती अधिकारी इतर व्यक्तीकडून माहिती मिळवून नागरिकांना देऊ शकत नाही. लोक अधिकारी फक्त आपल्या नियंत्रणाखाली असलेली माहिती देण्यासाठीच बांधील आहे.
- केंद्रीय माहिती आयोगानुसार जिथे दुसरे कायदे प्रभावी आहेत तिथे माहितीच्या अधिकारांतर्गत सामान्य नागरिकाला प्रमाणित प्रती मिळवण्याचा अधिकार नाही नागरिकांनी ही गोष्ट विशेषत्याने लक्षात ठेवायला हवी.
-
‘भारतरत्न’ पुरस्काराचे मानकरी - सत्यजीत राय
-
‘भारतरत्न’ पुरस्काराचे मानकरी - राजीव गांधी
-
‘भारतरत्न’ पुरस्काराचे मानकरी - सरदार वल्लभभाई पटेल
-
‘भारतरत्न’ पुरस्काराचे मानकरी - मोरारजी देसाई
-
‘भारतरत्न’ पुरस्काराचे मानकरी - नेल्सन मंडेला
-
‘भारतरत्न’ पुरस्काराचे मानकरी - डॉ. भीमराव आंबेडकर
-
‘भारतरत्न’ पुरस्काराचे मानकरी - मरुदूर गोपालन रामचंद्रन
-
‘भारतरत्न’ पुरस्काराचे मानकरी - खान अब्दुल गफार खान
Maecenas vitae mollis risus. Class aptent taciti sociosqu ad litora torquent per conubia nostra, per inceptos himenaeos. Nunc egestas eget eros iaculis porta. Nulla nisl eros, imperdiet sit amet elementum quis, fermentum non sapien.
Praesent vitae fermentum lacus. Ut suscipit velit porta dui egestas adipiscing. Maecenas pellentesque, lectus at volutpat laoreet, mi elit cursus metus, at fermentum risus neque ut sem. Ut sapien tortor, vestibulum at nibh a, posuere convallis magna.
Mauris dictum, purus non commodo tincidunt, diam turpis mattis leo, id aliquet leo tellus at urna. In placerat pretium magna, nec egestas sapien feugiat vel. Sed ipsum odio, condimentum nec hendrerit feugiat, convallis et dui.
Etiam tempus magna facilisis, faucibus est placerat, egestas turpis. Maecenas vitae mollis risus. Class aptent taciti sociosqu ad litora torquent per conubia nostra, per inceptos himenaeos.
Maecenas dui nibh, dignissim ac ultricies nec, pulvinar in ipsum. Nunc egestas eget eros iaculis porta.