अहोई अष्टमी 2019: इतिहास, पूजा विधी

By DAYANAND MOHITE | प्रकाशित: ऑक्टोबर 20, 2019 06:30 PM 2019-02-12T14:15:30+5:30

शहर : मुंबई

पारंपारिकपणे, अहोई अष्टमीच्या दिवशी माता आपल्या मुलांच्या कल्याणासाठी सकाळपासून संध्याकाळपर्यंत उपवास करत असत. तथापि, आधुनिक भारतात सर्व मुलांच्या आरोग्यासाठी व्रत पाळला जातो.  काही स्त्रिया चंद्र पाहिल्यानंतर उपवास खंडित करतात पण अहोई अष्टमीच्या दिवशी रात्री उशिरा चंद्र उगवल्याने ते पाळणे कठीण आहे.

करवा चौथ प्रमाणेच अहोई अष्टमी उत्तर भारतात अधिक लोकप्रिय आहे. या दिवसास अहोई अठे म्हणूनही ओळखले जाते कारण अहोई अष्टमीचे व्रत अष्टमी तिथी दरम्यान केले जाते जे महिन्याच्या आठव्या दिवशी होते. अहोई अष्टमी उपवासाचा दिवस दिवाळीच्या साधारण आठ दिवस आधी आणि करवा चौथच्या चार दिवसानंतर पडतो. यावर्षी ते 21 ऑक्टोबर रोजी पडते. करवा चौथ प्रमाणेच महिलाही कठोर उपवास करतात आणि दिवसभर पाण्यापासून दूर राहतात. तारे पाहिल्यानंतरच उपवास खंडित होतो.

इतिहास आणि महत्त्व

कार्तिक महिन्यात एका महिलेने जवळच्या जंगलात माती उत्खनन करत असताना अचानक झोपलेल्या सिंह क्लबची हत्या केली तेव्हा ही पूजा पाहिली गेली. लवकरच, तिचे सात मुलगे एक एक करून मरणार आणि वर्षाअखेरीस ती सर्व गमावली. त्यानंतर तिला गावक नी सिंहाच्या शिंगाचा चेहरा रेखाटून आणि प्रार्थना करुन अहो अष्टमी भगवतीला प्रार्थना करण्याचा सल्ला दिला. तिने सात वर्षे हे केले आणि देवीच्या कृपेने तिचे सात मुलगे पुन्हा जिवंत झाले.

पूजा प्रक्रिया

दिवसभर उपवास ठेवण्यासाठी, स्त्रिया सूर्योदय होण्यापूर्वी उठतात, आंघोळ करतात आणि प्रार्थनेसाठी मंदिरात जाण्यापूर्वी स्नान करतात. ते आपल्या मुलांच्या आरोग्यासाठी पाणी न पिऊन किंवा न खाता न उपवास ठेवण्याचा ‘संकल्प’ घेतात (प्रतिज्ञा) मग संध्याकाळपर्यंत किंवा चांदण्यापर्यंत चांदण्या होईपर्यंत त्यांनी आपला उपवास सुरू केला नाही, जर चंद्र उगवतोपर्यंत उपवास ठेवला तर.

संध्याकाळी सूर्यास्तापूर्वी ‘पूजेची’ तयारी केली जाते. पारंपारिकरित्या, अहोई मा किंवा अहोई भगवती यांचे रेखाचित्र स्वच्छ भिंतीवर बनविलेले आहे. वैकल्पिकरित्या, देवीचे एक पोस्टर वापरलेले आहे.

पोस्टरच्या डाव्या बाजूस पाण्याचा वाटी (शक्यतो मातीचा) ठेवला जातो, जेथे सिंदूरमध्ये बुडलेला एक धागा वाटीच्या भोवती बांधला जातो (बांधताना तो मुरत नाही याची खात्री करुन) आणि त्याचे टोक हळद मध्ये बुडवले जातात. हलवा, पुरी, चन्ना, ज्वार आणि यासारख्या वस्तूं असलेली एक प्लेट देवीच्या पोस्टरवर काही नाण्यांसह ठेवली जाते.

असे म्हटले जाते की काही स्त्रिया पूजन करताना त्या घराच्या पिढीतील चांदी किंवा सोन्याच्या नाण्यांनी बनवलेल्या पारंपारिक हारांना देवतासमोर ठेवतात. जेव्हा जेव्हा कुटुंबात नवीन सदस्य जोडला जातो तेव्हा एक नाणे मालामध्ये जोडला जातो. अहोई अष्टमी पूजेसाठी दरवर्षी अशीच माला वापरली जाते.अहोई मातेची ‘कथा’ (पौराणिक कथा) वाचताना या कुटुंबातील एका वयस्कर बाईची बायको ऐकते. ‘कथा’ संपल्यानंतर घरातल्या मुलांना देवतांच्या आधी ठेवलेले अन्न आणि नाणी वितरित करतात.

अहोई अष्टमी 2019 तारीख आणि पूजा शुभ मुहूर्त

अष्टमी तिथी 21 ऑक्टोबर रोजी संध्याकाळी 6.44 वाजता प्रारंभ होईल आणि 22 ऑक्टोबर रोजी सकाळी 5.45 वाजता समाप्त होईल.

मागे

लक्ष्मी पूजन करण्याची योग्य पद्धत व नियम

लक्ष्मी पूजनाच्या अनेक विधी असल्या तरी आज आम्ही आपल्याला सोपी आणि योग्य पद�....

अधिक वाचा

पुढे  

आज धनत्रयोदशी, जाणून घेऊया महत्व आणि मुहूर्त

'प्रकाशमय' अशा सणाला म्हणजे दिवाळीचा आजचा पहिला दिवस. धनत्रयोदशी आणि वसु�....

Read more