By NITIN MORE | प्रकाशित: फेब्रुवारी 01, 2020 01:19 PM 2019-02-12T14:15:30+5:30
शहर : delhi
नवी दिल्ली : काही बाबतीत नियम इतके कठोर असतात की, अशावेळी भावनेला महत्व नसते. सीमेवरील जवान हे त्याचेच एक उदाहरण आहे. तर केंद्रीय अर्थमंत्रालयातही असेच काही नियम आहेत. त्यामुळे अर्थसंकल्प सादर होईपर्यंत तेथील प्रमुख अधिकार्यांना ४-५ दिवस कार्यालय सोडता येत नाही. इतकेच काय पण घरातील कुटुंबासह कुणालाही संपर्क साधता येत नाही. या नियमाचा फटका अर्थ मंत्रालयाच्या प्रेस विभागात उपव्यवस्थापक म्हणून कार्यरत असलेल्या कुलदीप शर्मा यांनाही बसला आहे. आज १ फेब्रुवारीला अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन अर्थसंकल्प सादर करीत आहेत. परंतु २६ जानेवारीला शर्मा यांच्या वडिलांचे निधन झाले, पण नियमांमुळे शर्मा यांना १ फेब्रुवारीपर्यंत बाहेर पडता आले नाही.
अर्थसंकल्पाची प्रक्रिया सर्वसाधारणपणे सप्टेंबरपासून सुरू होते. ती साधारण ६ महीने चालते. अर्थसंकल्पाचा दस्तऐवज छापण्याची प्रक्रिया हलवा बनविण्याच्या कार्यक्रमापासून सुरू होते. हलवा बनविण्याच्या कार्यक्रम २० जानेवारीला झाला होता. त्यानंतर अर्थसंकल्प प्रक्रियेशी संबंधित अधिकारी कर्मचारी मंत्रालयातच राहतात. अर्थसंकल्प सादर होण्याच्या दोन दिवस आधी मंत्रालय सील केले जाते. अर्थसंकल्प बनविणार्या टीमला 'बजेट कोअर ग्रुप' असे संबोधले जाते. यात सर्व विभागांचे सचिव आणि मुख्य आर्थिक सल्लागार यांचा समावेश असतो. या ग्रुपच्या अख्त्यारित ५० लोक कार्यरत असतात. त्यांचे नेतृत्व महसूल विभागाच्या सचिवांकडे असते. अर्थसंकल्पाचे दस्तऐवज गोपनिय असतात. ते तयार करण्याच्या प्रक्रियेतील उच्च अधिकार्यांपासून त्यांच्या हाताखालील कर्मचारी, स्टेनोग्राफर्स, टाईपरायटर्स, प्रिंटिंग प्रेसचे कर्मचारी आणि इतर लोक कार्यालयातच राहतात. या काळात त्यांना स्वतःच्या कुटुंबियांसमवेत बोलण्याचीही परवानगी नसते. अर्थसंकल्प तयार करणारे आणि त्याचे प्रकाशन करणारे, कडक देखरेखीखाली असतात. यात अर्थमंत्र्यांचे भाषण सर्वात सुरक्षित दस्तऐवज असतो. अर्थसंकल्पाचा केवळ दोन दिवस आधीच त्याची छपाई केली जाते.
सध्या चीनमधून आलेल्या कोरोना व्हायरसची चर्चा सर्वत्र रंगत आहे. आतापर्यंत य....
अधिक वाचा